Βρυγμός (τρίξιμο δοντιών) Τι είναι και πως θεραπεύεται;

Βρυγμός (τρίξιμο δοντιών) Τι είναι και πως θεραπεύεται;

Ο βρυγμός είναι μια παραλειτουργική δραστηριότητα του στοματογναθικού συστήματος που χαρακτηρίζεται από το ακούσιο σφίξιμο ή/ και το τρίξιμο των δοντιών κατά τη διάρκεια της ημέρας ή/ και του ύπνου. Ρυθμίζεται από το κεντρικό νευρικό σύστημα και έχει πολυπαραγοντική αιτιολογία.

Ο βρυγμός μπορεί να εκδηλωθεί οποιαδήποτε ώρα του 24ώρου, αλλά συνηθέστερα εκδηλώνεται κατά τη διάρκεια του ύπνου. Αυτός που υποφέρει από νυχτερινό βρυγμό, τις περισσότερες φορές, δεν το αντιλαμβάνεται ο ίδιος αλλά εκείνος που κοιμάται πλάι του.

Η αιτία του βρυγμού δεν είναι απολύτως γνωστή. Κυριότερος ωστόσο εκλυτικός παράγοντας θεωρείται το στρες. Στους οδοντικούς αιτιολογικούς παράγοντες συγκαταλέγονται οι διαταραχές της συγκλείσης καθώς και κακότεχνες προσθετικές εργασίες. Στους μη οδοντικούς παράγοντες συγκαταλέγονται οι παρενέργειες από ορισμένα φάρμακα όπως είναι τα αντικαταθλιπτικά. Η χρήση καφεΐνης και αλκοόλ, ιδιαίτερα κατά τις ώρες πριν από την κατάκλιση μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση.

Τα πιο συνηθισμένα γενικά συμπτώματα του βρυγμού είναι οι πονοκέφαλοι, ο πόνος στην περιοχή της κροταφογναθικής άρθρωσης, μυϊκοί πόνοι στην περιοχή του προσώπου ή/και του αυχένα, δυσκολία στην πλήρη διάνοιξη του στόματος και διακοπή του ύπνου. Οι βλάβες στα δόντια εκδηλώνονται με τη μορφή αποτριβής, θραύσης και απόσπασης μικρών επιφανειακών τμημάτων ή εμφάνισης μεγαλύτερων καταγμάτων και με αύξηση της κινητικότητάς τους. Η αποτριβή των δοντιών που επέρχεται βαθμιαία, αν δεν αντιμετωπιστεί και αφεθεί να εξελίσσεται για χρόνια, μπορεί να έχει δραματικά αποτελέσματα τόσο στην εμφάνιση, όσο και στην λειτουργία του στοματογναθικού συστήματος.

Η θεραπεία στον βρυγμό είναι κυρίως συμπτωματική παρά αιτιολογική. Αρχικά πραγματοποιείται ενημέρωση του ασθενούς για την παραλειτουργική του δραστηριότητα και τις επιπτώσεις των υπέρμετρων δυνάμεων που αναπτύσσονται στο στοματογναθικό σύστημα. Συνήθως το πρώτο που θα κάνει ο οδοντίατρος  είναι να κατασκευάσει έναν ειδικό νάρθηκα που θα φορά ο ασθενής κατά τη διάρκεια της νύχτας. Ο νάρθηκας  γίνεται ανεκτός από τον ασθενή συνήθως μετά τις πρώτες χρήσεις και καταφέρνει να μειώσει τις δυνάμεις που ασκούνται  στα δόντια, να χαλαρώσει τους μυς της κροταφογναθικής άρθρωσης και να μειώσει την επιβάρυνσή της.

Σε εξαιρετικά επώδυνες, επείγουσες καταστάσεις όπου ο ασθενής παρουσιάζει έντονο πόνο σε συνδυασμό με δραματικά μειωμένη διάνοιξη στόματος είναι δυνατόν να χορηγηθεί αρχικά φαρμακευτική αγωγή με μυοχαλαρωτικά, παυσίπονα ή αντιφλεγμωνώδη φάρμακα. Ένα ακόμα όπλο στη θεραπευτική φαρέτρα του οδοντίατρου για την αντιμετώπιση του βρυγμού είναι η εξισορρόπηση οποιασδήποτε συγκλεισιακής δυσαρμονίας.

Σε περιπτώσεις που η αποτριβή των δοντιών έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις και αποτελεί ένα αισθητικό και λειτουργικό πρόβλημα, κρίνεται συνήθως απαραίτητη η ανακατασκευή της σύγκλεισης με γέφυρες και στεφάνες. Τέλος δίνονται προοδευτικά ασκήσεις χαλάρωσης και ενδυνάμωσης των μασητηρίων μυών. Η περαιτέρω μη οδοντιατρική αντιμετώπιση ποικίλει ανάλογα με την αιτία.